Fizik tedavi ve rehabilitasyon, doğuştan ya da sonradan edinilmiş, kas, sinir ve iskelet sistemi problemlerinin yanı sıra, nörolojik hastalıklar, ortopedik problemler, fıtık, felç, travma, ağrı, kireçlenme, ameliyatlardan sonra gelişen fonksiyon bozuklukları ve diğer hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan hareket kısıtlılıklarının tanı, tedavi ve önleyici tedavisi ile ilgilenen bir uzmanlık dalıdır. Her kişide farklı olarak gelişebilen fonksiyon ve hareket kayıplarının tedavisi için, fizik tedavi uzmanı hekimler tarafından hastalara pek çok farklı tedavi şekli uygulanır.
Tedavide amaç, farklı hastalıklar ve yaralanmalar sonucu meydana gelen bozukluğun ve hastanın yaşam kalitesinin düşmesine sebep olan durumun ortadan kaldırılması, bağımsız hareket potansiyelinin artırılması, var olan ağrı ve yakınmaların giderilmesidir. Ayrıca spor aktiviteleri sırasında meydana gelen, incinme ve yaralanmalardan sonra hastalarda oluşan hareket kısıtlılığının giderilmesi için de modern rehabilitasyon teknikleri, uzman fizik tedavi ve rehabilitasyon hekimi tarafınca uygulanır.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulamaları Nelerdir?
Seanslar hâlinde uygulanan fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarının süresi, hastanın mevcut durumuna göre farklılık gösterir. Tüm FTR uygulamaları modern tıp bilimi dahilinde, uzman hekimler ve fizyoterapistler tarafından yapılır. Sıklıkla kullanılan fizik tedavi yöntemleri aşağıdaki başlıklar halinde aşağıda sıralanmıştır.
- Egzersiz: Vücudun diğer bölgelerine göre kas ve dokuların zayıf olduğu alanların fiziksel aktiviteyle kuvvetlendirildiği, hastaların kas ve iskelet sisteminin güçlendirildiği tedavi yöntemidir. Postür yani duruş bozukluğundan kaynaklı ağrıların giderilmesi için kullanılır. Ayrıca lenfatik akımı artıcı solunum egzersizi de uygulanır.
- Elektroterapi: Alçak ve yüksek elektrik akımı kullanılarak, ağrı ve kas güçsüzlüğünü ortadan kaldırmak için yapılan tedavi şeklidir. İlgili bölgeye farklı frekanslarda elektrik akımı uygulanarak ödem azaltılır, kan dolaşımı artırılır ve vücut fonksiyonları iyileştirilir.
- Fototerapi: Lazer ve UV ışınlarının doğru bölgelere uygulanması ile yapılan tedavi türüdür.
- Hidroterapi: Su ile yapılan tedavi yönteminde hastalara sıcak su küveti, kontrast banyo, deniz suyu ile tedavisi, kaplıca ve girdap banyosu uygulanır.
- Manuel Terapi: Herhangi bir ilaç, cihaz ya da alet olmadan elle yapılan bir fizik tedavi yöntemidir. Vücudun farklı bölgelerinde oluşan kas spazmı, gerginlik ve ağrı gibi sorunların ortadan kaldırılması için uygulanan bu terapi türünde kısa sürede iyileşme sağlanır.
- Mekanoterapi: Farklı aletler kullanılarak bel ve boyun çekme hareketlerinin yanı sıra kompres uygulamaları ve manipülasyonların uygulandığı fizik tedavi yöntemidir.
- Termoterapi: Problemli bölgeye yüzeysel ya da derin ısı uygulamaları olarak tanımlanan bu yöntemde, sıcak paketler, yüksek frekanslı elektrik akımları diğer bir deyişle mikro dalga kullanımı, yüksek frekanslı ses yani ultrason tedavisi, kızılötesi ışın, güneş ışınları ve parafin banyosu ile yapılan tedavi türüdür.
- Kriyoterapi: Ağrılı bölgeye uygulanan soğuk su paketi, buz torbası, sprey, sıvı nitrojen ve soğuk kompresler ile yapılan fizik tedavi türüdür. Halk arasında dondurma olarak bilinen bu yöntemle, akut olarak gelişen rahatsızlıklar, hücresel aktiviteyi hızlandırmak, operasyon sonrası konnektif doku olarak tanımlanan bağ dokusunu iyileştirmek ve kan dolaşımını artırmak için uygulanır.